Recaizade Mahmut Ekrem, Tanzimat Dönemi'nin önemli edebiyatçılarındandır. Eserleri, hem eski-yeni çatışmasını yansıtır hem de dönemin sosyal ve siyasi sorunlarına değinir. İşte bazı önemli eserleri ve temaları:
Araba Sevdası: Türk edebiyatının ilk önemli realist romanlarından biridir. Bihruz Bey karakteri üzerinden alafrangalığı ve züppeliği eleştirir.
Muhsin Bey yahut Şairliğin Hazin Bir Neticesi: Tiyatro eseridir. Şairlerin toplumdaki yerini ve değerini sorgular.
Afife Anjelik: Dramatik bir tiyatro eseridir. Aşk, fedakarlık ve ölüm temalarını işler.
Talim-i Edebiyat: Edebiyat teorisi ve eleştirisi üzerine yazdığı önemli bir eserdir. Yeni edebiyat anlayışını savunur.
Nağme-i Seher, Yadigâr-ı Şebab, Zemzeme: Şiir kitaplarıdır. Doğa, aşk, ölüm gibi temaları lirik bir dille ele alır.
Takdir-i Elhan: Müzik eleştirisi üzerine bir eserdir.
Recaizade Mahmut Ekrem, sadece eserleriyle değil, yetiştirdiği öğrencilerle de Türk edebiyatına büyük katkı sağlamıştır. Servet-i Fünun döneminin önemli isimleri onun öğrencileri arasındadır.